Κυριακή 24 Ιουλίου 2011

Zέζα Ζήκου: "Διαχείριση... εσωτερικής πτώχευσης της χώρας"


Oι ταραχές κλονίζουν την
Αθήνα, αλλά ο πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου δεν εγκατέλειψε –ακόμη– το Μέγαρο Μαξίμου με ελικόπτερο, όπως έκανε ο Αργεντινός πρόεδρος Φερνάντο ντε λα Ρούα το 2001. Το Μεσοπρόθεσμο πέρασε με λιγότερες αντιδράσεις ακόμη κι από το διαβόητο κάποτε νομοσχέδιο για τη... φορολόγηση των offshore.
Ωστόσο, είναι η θανάσιμη διασύνδεση του υπερβολικού χρέους με τα Μνημόνια –το πρώην και τα επόμενα– που προκαλεί την εσωτερική πτώχευση της χώρας... Η χώρα ασφυκτιά επειδή ζει χωρίς καμία χαραμάδα αναπτυξιακής προοπτικής.

Το Χρηματιστήριο καταρρέει, η αγορά έχει «παγώσει», οι τράπεζες έκλεισαν τη στρόφιγγα και όλα τα επενδυτικά σχέδια... αραχνιάζουν στα συρτάρια των εμπνευστών τους. Ασφυκτιά επειδή, για λόγους πολιτικής σκοπιμότητας, ένα πρόγραμμα δημοσιονομικού περιορισμού συνοδεύτηκε και από μέτρα επιχειρηματικής καταστολής. Το αποτέλεσμα είναι απολύτως προβλέψιμο: ένας φαύλος κύκλος. Η χώρα θα ασφυκτιά, η κοινωνία θα αντιδρά και, όσο η κοινωνία αντιδρά, η χώρα θα παραλύει. Εδώ και μήνες γράφουμε ότι το εφιαλτικό σενάριο για την Ελλάδα είναι το ενδεχόμενο τα σκληρά μέτρα να μην αποδώσουν. Τότε είναι που η ασφυξία οδηγεί στην εξαθλίωση...

Μολονότι τις εκλέγει ο λαός, οι κυβερνήσεις των Μνημονίων προτιμούν να πτωχεύουν έναντι του λαού, παρά να πτωχεύουν έναντι των διεθνών τοκογλύφων. Και διαμηνύουν με κάθε ευκαιρία πόσο αισχύνονται για το εξωτερικό χρέος των χωρών τους, σαν να μην είναι καταισχύνη παρά μονάχα το χρέος ενός κράτους προς τους διεθνείς τραπεζίτες, και όχι το χρέος του έναντι του λαού του. Όσο χρεωμένη κι αν είναι μια χώρα στο εξωτερικό, η κυβέρνησή της δεν παύει να έχει και εσωτερικές υποχρεώσεις. Οι εσωτερικές υποχρεώσεις είναι να καταβάλλει μισθούς και συντάξεις και να εξασφαλίζει την παροχή υπηρεσιών και αγαθών στους πολίτες. Όταν αφαιρεί από αυτές τις παροχές και μεταβιβάζει διαρκώς τον παραγόμενο πλούτο στο εξωτερικό προκειμένου να ικανοποιούνται οι απαιτήσεις των ξένων δανειστών, υποθηκεύει αυτούς τους πολίτες ως ενέχυρο για το χρέος. Με τα Μνημόνια δεσμεύει τους πολίτες να εργάζονται στο διηνεκές για την αποπληρωμή του χρέους, με όρους που ουσιαστικά καθιστούν ανέφικτη την απαλλαγή τους από αυτό.

Οι Έλληνες πρέπει να... ανάβουμε ένα κερί στη μνήμη της Lehman Βrothers. Τα παγκόσμια κέντρα λήψης αποφάσεων δεν θέλουν, προς το παρόν, να ρισκάρουν να επαναληφθεί σε επίπεδο κρατών το χάος που επικράτησε στο χρηματοπιστωτικό σύστημα, όταν άφησαν τη Lehman να καταρρεύσει. Ο μηχανισμός των χρεών είναι η σύγχρονη μάστιγα που εγκλωβίζει τους λαούς, καθώς χάνεται ο έλεγχος των περιουσιακών στοιχείων και των βασικών υποδομών μιας χώρας και εξαναγκάζει τους πολίτες της να καταβάλλουν φόρο υποτέλειας εφ’ όρου ζωής. Η περιουσία της απαλλοτριώνεται και κατάσχεται. Ή τα έσοδα από αυτή δεσμεύονται από τους δανειστές με παρόμοιες συνέπειες: την οικονομική ανέχεια και τη χρόνια ύφεση, με αποτέλεσμα τη συντριβή του βιοτικού επιπέδου, το οποίο το σύστημα υποσχόταν στο λαό πριν από μία γενιά. Αλλά ο «μηχανισμός διάσωσης», όπως κατ’ ευφημισμόν αποκαλείται το Μνημόνιο, σαν να είναι κάτι το απαραίτητο για την επιβίωση της οικονομίας και της εργασίας, δεν είναι παρά ένας μηχανισμός αφαίμαξης του πλούτου μιας χώρας από τους διεθνείς δανειστές της.

Στη θεωρία, μια χώρα μπορεί να μειώ σει το χρέος της μέσω της ανάπτυξης. Στην πράξη, ελάχιστες χώρες τα κατάφεραν έτσι. Επειδή οι μηχανισμοί των δανειστών, προκειμένου να σιγουρέψουν πως θα πάρουν πίσω τα λεφτά τους, επιβάλλουν τόση λιτότητα, ώστε καταπνίγεται κάθε ελπίδα για ανάπτυξη.

Ο Κένεθ Ρογκόφ και η Κάρμεν Ράινχαρτ, ειδικοί στις χρηματοπιστωτικές κρίσεις και συγγραφείς του βιβλίου Αυτή τη φορά είναι αλλιώς, λένε πως από τις είκοσι δύο χώρες που απομείω σαν τα χρέη τους από το 1970 έως το 2000, μόνο τέσσερις το κατάφεραν μέσω της ανάπτυξης. Ιστορικά, από το 1990, οι απώλειες που υπέστησαν οι δανειστές από διάφορες αναδιαρθρώσεις χρεών ανέρχονται σε 25%-35% κατά μέσο όρο, σύμφωνα με το ΔΝΤ. Εκεί που έπαθαν μεγάλη ζημιά ήταν στην Αργεντινή το 2005, όπου υπέστησαν «κούρεμα» 73% (και 66% το 2010). Η Αργεντινή ήταν, όμως, μια κυρίαρχη χώρα, που καθόρισε η ίδια τους όρους του παιχνιδιού. Ενώ στις περιφερειακές χώρες της Ευρωζώνης, που έχουν εκχωρήσει τη νομισματική αλλά και μεγάλο μέρος της οικονομικής κυριαρχίας τους, οι όροι οποιασδήποτε απόπειρας να μειωθούν τα χρέη τίθενται από τις Βρυξέλλες και το Βερολίνο, που επιβάλλουν απάνθρωπα μέτρα. Η ανακούφιση για τις κυβερνήσεις είναι προσωρινή, ενώ η αγωνία των λαών τους δεν έχει τέλος. Η κάθε μορφής αναδιάρθρωση –όπως το γαλλικό rollover ή επαναγορά χρέους ή...– μπορεί να επιτευχθεί μόνο στο βαθμό που θα διασφαλίζει τα συμφέροντα των δανειστών... 



Δημοσιεύτηκε στο περιοδικό "Επίκαιρα" στις 14/7/11
Πηγη